معرفی کتاب حل مسئله
معرفی کتاب حل مسئله _ از آن جایی که وقوع مسائل مختلف در مسیر زندگی انسان اجتناب ناپذیر است و در واقعیت همین مسائل هستند که به زندگی معنا می بخشند و تلاش برای از بین بردن آن ها و بهبود اوضاع راه را برای تعالی و رشد شخصی افراد می گشاید، کتاب پیش رو تمرکز خود را بر مبانی نظری و مهارت «حل مسئله» قرار داده تا در سایه آن راه تعالی هموار شود. اثر حاضر در ده فصل تنظیم شده و در این فصول مفهوم، منشا و انواع مسئله را شرح می دهد، نحوه بازنمایی مسئله و انتقال یادگیری به ویژه برای حل مسائل اجتماعی را روشن می سازد، تمرین ها و طرح هایی آموزشی را ارائه میکند، روش هایی خلاقانه برای حل مسئله در اختیار می گذارد و… .
کتاب حل مسئله اثری است از اس. یان رابرتسون که با ترجمه و افزوده های دکتر حسین زارع و لیلا مرادی از سوی انتشارات نسل نو اندیش به چاپ رسیده است.
ایان رابرتسون S. Ian Robertson (متولد 26 آوریل 1951) یک عصب شناس و روانشناس بالینی اسکاتلندی و استاد روانشناسی در کالج ترینیتی دوبلین است. یان رابرتسون استاد روانشناسی در کالج ترینیتی، دوبلین و مدیر بنیانگذار موسسه علوم اعصاب کالج ترینیتی است. رابرتسون اولین روانشناسی در ایرلند است که به عضویت آکادمی سلطنتی ایرلند انتخاب شده است. رابرتسون همچنین سمت های استاد میهمان در دانشگاه کالج لندن، استاد میهمان در دانشگاه بانگور، دانشگاه ولز و دانشمند بازدید کننده را در موسسه تحقیقاتی روتمن، دانشگاه تورنتو بر عهده دارد. رابرتسون قبلاً دانشمند ارشد واحد شناخت و مغز MRC در دانشگاه کمبریج بود که در آنجا نیز عضو هیوز هال بود. رابرتسون از سال 2011 تا 2011 در کمیته علوم اعصاب و سلامت روان Wellcome Trust حضور داشت.
پشت جلد کتاب
عدم دستیابی به هدف مشخص به دلیل محدودیت‌های فردی و موانع بیرونی را مسئله می‌گویند. ارائه راه‌حل‌های سازنده جهت غلبه بر محدودیت‌‌‌ها و موانع، بخش ضروری زندگی روزمره است. همان‌گونه که مانع بزرگی همچون یک تکه سنگ برزگ رودخانه‌ها را جذاب نشان می‌دهد مسئله هم، در حیات انسان‌ها باعث شکوفایی قابلیت‌ها گردید و را‌حل‌ها را می‌آفرینند.
رشدیافتگی و تعالی انسان مدیون وجود مسئله های متنوع است. بدین منظور آشنایی با مبانی نظری و مهارتی حل مسئله برای بهتر زیستن ضروری است. در زبان فارسی در این خصوص منابع جامع و مستقلی دیده نمی شود. کتاب محقق و استاد برجسته پروفسور رابرتسون از حیث جامعیت موضوع، طرح مبانی شناختی و نورولوژیکال حل مسئله و ارائه پروتکل های عملی، منحصر به فرد است. مطالعه کتاب حاضر به لحاظ مهارتی برای بسیاری از دانشجویان مفید است. این کتاب می تواند برای برخی از عناوین درسی مقاطع مختلف تحصیلی رشته های روان شناسی و سایر زمینه های ولبسته بسیار مفید باشد.
دکتر حسین زارع
معرفی کتاب حل مسئله اثر اس یان رابرتسون
نخستین ویرایش کتاب مهارت حل مسئله نوشته‌ی اس. یان رابرتسون (S. Ian Robertson) در سال ۲۰۰۱ منتشر شد.
ویرایش دوم این کتاب – که ساختار متن آن بهتر و محتوای آن به‌روز شده بود – پانزده سال بعد با عنوان حل مسئله از منظر عصب‌شناسی و دانش شناختی به بازار عرضه شد و هم‌اکنون یکی از منابع معتبر و ارزشمند در بحث جنبه‌های ذهنی و شناختی مهارت تصمیم گیری محسوب می‌شود (Problem Solving: Perspectives from Cognition and Neuroscience).
البته کتاب رابرتسون، کتاب نسبتاً پیچیده‌ای است و احتمالاً برای خواننده‌ای که صرفاً قصد دارد مهارت حل مسئله خود را بهبود دهد، گزینه‌ی مناسبی محسوب نمی‌شود.
با این حال، اگر دوستی قصد داشته باشد یک دوره‌ی معتبر و قوی در زمینه‌ی آموزش مهارت حل مسئله طراحی کند، پیشنهاد ما این است که کتاب مهارت حل مسئله نوشته‌ی رابرتسون را حتماً در ردیف منابع مورد بررسی خود قرار دهد
موضوعات مطرح شده در کتاب حل مسئله رابرتسون
رابرتسون S. Ian Robertson کتاب خود را با تعریف مسئله آغاز کرده و سپس بحث درباره‌ی فرایند حل مسئله ادامه می‌دهد.
نگاه او به حل مسئله، نگاهی سیستمی است. به این معنا که فرایند حل کردن یک مسئله را خطی نمی‌بیند و معتقد است که در طول حل مسئله، بارها باید به نقطه‌ی اول بازگشته و راهکارهای خود را بازنگری کنیم؛ همچنین چه بسا روش ما در حل یک مسئله، مسئله‌ی تازه و متفاوتی را پیش روی ما قرار دهد.
پس از عبور از بخش‌های اول که بیشتر به تعریف و صورت‌بندیِ موضوع اختصاص دارد، بقیه‌ی بخش‌های کتاب به مهارت حل مسئله و چالش‌های آن پرداخته است.
چنان‌که خودش (S. Ian Robertson)در اوایل کتاب می‌گوید، برای او مهم است که ما درک کنیم چرا حل مسئله دشوار است و دشواری‌های حل مسئله از چه نوعی است.
ویژگی کتاب مهارت حل مسئله رابرتسون چیست
برخی از سوال‌هایی که رابرتسون در کتاب خود به آن‌ها پرداخته به شرح زیر هستند:
• یک مسئله را به چه شکل‌هایی می‌توان بیان کرد و نمایش داد؟
• مهارت، تا چه حد از کاری به کار دیگر منتقل می‌شود؟ آیا تجربه‌ی حل یک مسئله در یک حوزه، توانایی ما را در حل مسئله‌ای متفاوت در حوزه‌ای دیگر افزایش می‌دهد؟
• آیا تجربه‌ها در حل یک مسئله همیشه ما را در حل مسائل مشابه بعدی توانمندتر میکند؟ یا می‌تواند به نقطه ضعفی برای ما هم تبدیل بشود؟
• تفاوت یک فرد معمولی و یک فرد خبره در یک مهارت (از جمله مهارت حل مسئله) چیست؟
• شهود و خلاقیت در حل مسئله چه جایگاهی دارند؟
• استفاده از دانش عصب‌شناسی چگونه توانسته به ما در درک بهتر روش مغز در حل مسئله کمک کند؟
نکته‌ی جالب درباره‌ی کتاب رابرتسون S. Ian Robertson این است که با وجودی که محور اصلی بحث او، مهارت حل مسئله است، اما به مهارت و مهارت آموزی هم توجه ویژه‌ای داشته است؛ در حدی که بسیاری از حرف‌ها و نکات مطرح شده در کتابش را می‌توان در مورد یادگیری مهارتهای دیگر نیز به‌کار برد.
برای این‌که معرفی کتاب مهارت حل مسئله به نکات عمومی و کلی خلاصه نشود، دو نکته‌ی آموزنده از کتاب را – که به درس‌های متمم نیز ربط دارد – در اینجا نقل می‌کنیم.
تفاوت فرد خبره و تازه‌کار
فصل ششم کتاب مهارت حل مسئله، به خبره شدن اختصاص دارد و به این سوال می‌پردازد که فرد خبره (Expert) با تازه‌کار (Novice) چه تفاوت‌هایی دارد.
یکی از نکات مهمی که در این بخش مطرح شده، توانایی دیدن الگوهاست که با افزایش تجربه، این توانایی هم افزایش می‌یابد و فرد خبره در مقایسه با فرد تازه‌کار می‌تواند الگوی بیشتر و بزرگتری را ببیند.
او در اینجا به مطالعه‌ای که روی شطرنج‌بازهای بسیار خبره و شطرنج‌بازهای معمولی انجام شده اشاره میکند. از دو دسته شطرنج‌باز معمولی و حرفه‌ای خواسته شده که چیدمان‌های مختلف مهره‌ها را – در یکی از وضعیت‌های میانی بازی شطرنج – حفظ کرده و آن را روی صفحه‌ی شطرنج دیگری، پیاده‌سازی کنند.
گزیده ای از کتاب
همانند هوش و آگاهی، هنگام مواجهه با خلاقیت معمولا می توانیم آن را تشخیص دهیم، اما تشخیص خلاقیت کار بسیار دشواری است. خلاقیت اغلب با بینش و تا حدی با قیاس همخوانی دارد. حل مسئله خلاق به دلایل گوناگون با حل مسئله ی تحلیلی تفاوت دارد…
اول، معمولا شامل یافتن راه حل برای یک مسئله است؛ از این رو یک مسئله شاید طیف وسیعی از راه حل های ممکن را ایجاد کند که بعضی از آن ها هرگز پیش از این ارائه نشده باشند.
دوم، اغلب شامل کشف وجود مسئله در وهله اول است که باید حل شود. پیدا کردن مسئله اغلب اولین گام در حل مسئله خلاق است.
سوم، گاهی اوقات با مسئله ای رو به رو می شویم که ساختار از پیش تعیین شده ای ندارد و باید مسئله را به روش خودمان تعریف و حل کنیم.
چهارم، به نظر می رسد که بینش خلاق، تفکر درباره چیزی است که هرگز درباره آن فکر نشده است یا چیزی بوده که قبلا ناشناخته و کاملا جدید بوده و از آنچه قبلا شناخته شده، پدیدار شده است. چگونه این اتفاق می افتد؟
وقتی درباره «فکر کردن به چیزی» یا «تعریف یک مسئله» صحبت می کنیم، به نحوه بیان یک موقعیت یا ایده می توانیم ذهنیتی درباره ی آن داشته باشیم، اشاره می کنیم. هنگامی که در مورد بینش یا حل مسئله خلاق صحبت می کنیم، به تغییر در بازنمایی اشاره می کنیم؛ به این معنی که روش جدید تفکر آن جایگزین شیوه ی قبلی بازنمایی شود. اگر این بازنمایی مجدد، اصلاح و بازسازی ساختار اتفاق بیفتد، راه حل ناگهان دربرابر ما ظاهر می شود و موجب می شود که تجربه ی «آها» یا «یافتم» اتفاق بیفتد که دارای حالت هیجانی است. این بازنمایی مجدد شاید مسیر جست و جوهای نوید بخش و جدید را به جای راه حل نشان دهد.
مشخصات کتاب
نام کتاب: حل مسئله
نام اصلی: Problem Solving
نویسنده: اس. یان رابرتسون
مترجمان: دکتر حسین زارع – لیلا مرادی
موضوع کتاب: موفقیت و مدیریت
صفحات: 479
تاریخ چاپ: سال 1399
نوبت چاپ: چاپ اول
سال چاپ: اول 1399
شابک: 9786222201685
دیدگاه شما