تفاوت مشاور مدیریت و مشاور کسب و کار گروهی از منابع علمی و کتاب‌ها، دو اصطلاح مشاور مدیریت (Management Consultant) و مشاور کسب و کار (Business Consultant) را به شکل مترادف به کار می‌برند. اما برخی منابع ترجیح می‌دهند معنایی متفاوت برای این دو اصطلاح در نظر بگیرند.
این کار تا حدی سلیقه‌ای است. اما بد نیست از این تفاوت اطلاع داشته باشید و در خواندن متن‌ها و مقالات آن را مد نظر قرار دهید.

مشاور کسب و کار

مشاور کسب و کار به کسی گفته می‌شود که در مورد فرایندهای کسب و کار مشاوره می‌دهد. مشاوران زیر را می‌توان به عنوان نمونه‌هایی از مشاوران کسب و کار در نظر گرفت:

• مشاوره منابع انسانی
• مشاوره فروش / مشاوره بازاریابی / مشاوره مدیریت برند
• مشاوره بازاریابی / مشاوره برندینگ
• مشاوره IT و فناوری اطلاعات
• مشاوره بهبود عملکرد
• مشاوره بازاریابی دیجیتال (یا زیرمجموعه‌های کوچک آن مثل مشاوره طراحی سایت و سئو)
• مشاوره در امور گمرکی

مشاور مدیریت

اما مشاور مدیریت کسی است که به «مدیران ارشد» مشاوره می‌دهد و به حل مسائل آن‌ها و دغدغه‌هایشان کمک می‌کند. قاعدتاً در این سطح، مسائل عملیاتی کمتر مطرح می‌شوند و موضوعاتی مثل استراتژی، پیش بینی آینده صنعت و کسب و کار و ارزیابی عملکرد کلی شرکت مورد توجه قرار می‌گیرند. حتی بسیاری از مشاوران مدیریت، به شکل غیررسمی نقش کوچ یا منتور مدیران را هم برعهده می‌گیرند.

تفاوت مشاوره مدیریت با ادوایزری

به نقل از آقای دکتر امیرمسعود حبیبیان در سایت مرکز مشاوره مدیریت ماهان، مجموعه بزرگ مشاوره مدیریت، یک شرکت با ۲۰ یا۴۰ مشاور مدیریت نیست بلکه مجموعه‌ای است که باید حداقل ۲۰۰۰ مشاور مدیریت داشته باشد و واقعیت این است که بدون این حجم مشاور و بدون سازمان دادن به مشاورین، اطلاق شرکت مشاوره مدیریت به معنی اینکه بتواند صنعت مشاوره مدیریت در کشور راه بیندازد اطلاق صحیحی نیست.

آن وقت نمی‌توان گفت که در داخل کشور صنعت مشاوره مدیریت داریم ما حتماً برای اینکه در داخل کشور صنعت مشاوره مدیریت داشته باشیم باید چند مجموعه بزرگ مشاوره ایجاد کنیم. زیرا اگر نتوانیم در شرکت مشاوره مدیریت بخش دوم دانش فنی و تخصصی در مورد بخش های خاص را ذخیره و جمع‌آوری کنیم و خودمان را به روز نگه نداریم قطعاً نمی‌توانیم تحولی را که شرکت‌های بزرگ مشاوره مدیریت در مشتری‌هایشان ایجاد می‌کنند رقم بزنیم. این شرکت‌ها دانشی را درون خودشان انباشته می‌کنند که از ماحصل درگیر شدن با مسئله ی چندین کارفرما در یک بخش و هم افزایی‌ که این درگیر شدن در پروژه‌های مختلف در آن شرکت ایجاد می‌کند به دست می‌‌آورند. این شرکت محلی می‌شوند برای اینکه بتوانند بهترین راه حل را در خصوص مسائلی که سازمان‌ها یا شرکت‌ها با آن برخورد می‌کنند به آنها بدهند.

شرکت‌های مشاوره مدیریت سعی می‌کنند به مشتری‌شان اثبات کنند که ما مؤثر واقع می‌شویم و این را با تعریف شاخص‌هایی در قبل و بعد از پروژه‌هایشان نشان می دهند تا بالاخره آن مشتری حس خوبی را از اخذ این خدمات داشته باشد.
شرکت‌های مشاوره مدیریت برای معرفی خدمات خود از روش‌های مختلفی استفاده می‌کنند.
مدل بازاریابی‌ تمام شرکت‌های بزرگ مشاوره مدیریت دنیا، مبتنی بر اتحاد استراتژیکی است که با مدیران ارشد سازمان‌های مشتری‌ خود برقرار می‌کنند و از این طریق است که می توان گفت خودشان را از اینکه بخواهند از سایر روش‌های بازاریابی استفاده کنند بی‌نیاز می‌کنند. از شرکت‌های مشاوره مدیریت، مدیران تولید می‌شوند. شاید به جرأت بتوان گفت که مهد پرورش مدیران در تراز بین‌المللی شرکت‌های مشاوره مدیریت هستند.
به طور معمول برای پرورش یک مدیر به دنبال یک دوره آموزشی می‌گردیم. اما می‌بینیم که به طور واقعی و به طور طبیعی در این بستر است که مدیر در تراز بین‌المللی تربیت می‌شود.

حرف آخر

بحث در مورد موضوعاتی که در کشور کمتر به آن ها پرداخته می شود شاید بتواند تلنگری برای همه ما ایجاد ‌کند تا هر کجا که هستیم جدی‌تر به این موضوع فکر کنیم و کمک کنیم تا این نقص در کشور جبران شود.